سانسوریا لوله‌ای: نکاتی از نگهداری تا روش تکثیر

سانسوریا لوله‌ای؛ اولین چیزی که با شنیدن این اسم به ذهن‌تان می‌رسد، چیست؟! بله. احتمالا گیاهی را تصور می‌کنید که شکل و ظاهری لوله‌ای دارد. ولی قبل از هر چیزی باید به شما بگوییم که گل سانسوریا لوله‌ای بیشتر از برگ‌های کشیده و لوله‌ای ‌‌شکلش، بیشتر به‌خاطر رنگی‌بودن کلاهکش در ایران طرفدار پیدا کرده است. ما در این مقاله قصد داریم به معرف سانسوریا لوله‌ای که یکی از انواع سانسوریا است، بپردازیم. اگر اهل نگهداری از گل‌وگیاه خاص هستید، در ادامه با ما همراه باشید. رنگی بودن و شکل خاص سانسوریا لوله‌ای، هر کسی را ترغیب به خرید و نگهداری می‌کند.

همین‌طور که از نام این سانسوریا مشخص است، برگ‌های آن کشیده و لوله‌مانند است. سانسوریا لوله‌ای که با نام علمی (African Spear plant) شناخته می‌شود، بومی آنگولا و آفریقای جنوبی است. یکی از دلایل سانسوریا لوله‌ای و علاقه‌ افراد زیادی به نگهداری از این گل سانسوریا، شکل و ظاهر متفاوتش است که در چندسال اخیر با صادرشدن به کشورهای مختلف، توجه اهالی علاقه‎‌مند به گیاهان آپارتمانی را به خودشان جلب کرده‌اند.

آشنایی بیشتر با سانسوریا لوله‌ای

سانسوریا لوله‌ای برگ‌هایی به‌شکل استوانه‌ای‌ دارد که به لوله یا نیزه شباهت دارد. از این رو، در ایران با نام سانسوریا نیزه‌ای نیز شناخته  می‌شود. برگ‌های سانسوریا لوله‌ای و راهِ راه سبز رنگ است و ضخامت کمی دارد، اما از نظر طولی می‌تواند به‌خوبی رشد کند و در صورت مطلوب بودن همه شرایط به ارتفاع یک تا یک‌ونیم متر هم برسد. قسمت مخملی و رنگیِ سانسوریا لوله‌ای که باعث می‌شود یک گیاه فانتزی و مناسب برای هدیه باشد، رنگ‌های مختلفی مانند صورتی، آبی، زرد، بنفش، قرمز و … دارد.

نکته قابل توجه و جالب درباره پوشش رنگی سانسوریا این است که بخش مخملی و رنگی آن نیز متناسب با افزایش طولی آن رشد می‌کند. درواقع شما نباید نگران این باشید که با قد کشیدن سانسوریا، قسمت رنگی آن از بین می‌رود. هرچقدر سانسوریا رشد کند، این بخش رنگی نیز با آن رشد می‌کند؛ بهتر و ساده‌تر بگوییم، بخش رنگی نیز قد می‌کشد و کِش می‌آید. درواقع سرپوش مخملی که شبیه یک کلاه شیک و جذاب روی سر سنسوریا لوله‌ای قرار دارد، با مراقبت خوب می‌تواند همراه همیشگی گل‌تان باشد. پس نگران از دست ‌دادن آن نباشید!

از دیگر جذابیت‌های سنسوریا لوله‌ای رنگی این است که در فصل بهار یا تابستان گل می‌دهد. اگرچه این سانسوریا فقط یک‌بار گل می‌دهد، اما تماشای همان گل سفیدرنگ معطر که خیلی هم جذابیت ظاهری ندارد، می‌تواند جالب‌توجه باشد.

شرایط نگهداری سانسوریا لوله‌ای

سانسوریا لوله‌ای همچون بقیه اعضای خانواده‌اش به‌عنوان گیاه مقاوم و کم‌دردسر شناخته می‌شود. به همین خاطر اغلب به کسانی که قصد دارند به‌تازگی به نگهداری از گل و گیاه آپارتمانی بپردازند، نگهداری از سانسوریا پیشنهاد می‌شود. در ادامه شرایط نگهداری از این گیاه را شرح داده‌ایم. اگر قصد خرید سانسوریا را دارید، بهتر است قبل از هر اقدامی درباره شرایط مطلوب نگهداری، اطلاعات کافی داشته باشید.

نور مناسب برای سانسوریا لوله‌ای

مهم‌ترین و اصلی‌ترین شرط لازم برای رشد یک گیاه، نور است. سانسوریا لوله‌ای اغلب به‌عنوان گیاه قانعی شناخته می‌شود که خواسته‌های چندانی ندارد. درواقع سانسوریا خیلی اهل نور نیست. نور لازم دارد، اما باید نور غیرمستقیم و نیم‌سایه باشد. سانسوریا لوله‌ای در نور مستقیم دچار سوختگی می‌شود و کم‌نوری نیز باعث می‌شود، رنگ و طرحِ روی برگ آن کمرنگ و محو شود. بنابراین سانسوریا لوله‌ای باید در وضعیت تعادل نوری قرار بگیرد. کم یا زیاد شدن نور به ضرر این گیاه دوست‌داشتنی و خوش‌رنگ است.

آب مناسب برای سانسوریا لوله‌ای

اگر اهل دست‌ودل بازی در آبیاری گیاه‌تان هستید، باید به شما بگوییم در مورد سانسوریا لوله‌ای زیاد افراط نکنید. بهترین راه تشخیص برای زمانِ آب دادن به گیاه این است که خاک آن را با دقت نگاه کنید. اگر سطح خاک خشک شده بود، می‌توانید به گیاه‌تان آب بدهید. در غیر این صورت، آبیاری گیاه نتیجه خوبی ندارد و می‌تواند باعث فساد و گندیدگی آن شود. حواس‌تان به این نکته هم باشد که موقع آبیاری گیاه، آب را روی خاک آن بریزید و از ریختن آب روی برگ لوله‌ای آن خودداری کنید. زیرا می‌تواند سلامت برگ لوله‌ای را به‌خطر بیندازد و موجب پوسیدگی‌اش شود.

خاک مناسب برای سانسوریا لوله‌ای

خاک مناسب سانسوریا خاکی است که سنگین نباشد و ذراتش متراکم و چسبیده نباشند. برای مثال خاک باغچه برای سانسوریا لوله‌ای مناسب نیست. خاک زهکشی‌شده که بافت سبکی دارد، خاکِ مناسبی برای این گیاه است. برای رشد خوب گیاه سانسوریا به‌دنبال خاکی باشید که سرشار از مواد مغذی و کمپوست است. اگر به خاک زهکشی‌شده و سبک برای نگهداری سانسوریا لوله‌ای توصیه می‌شود، برای این است که آب از بین بافت خاک جابه‌جا شود و در خاک نماند. اگر خاک زهکشی‌شده نباشد و پایین گلدان هم سوراخی وجود نداشته باشد، امکان پوسیدگی ریشه و برگ‌ها صد در صد است.

دمای مناسب سانسوریا لوله‌ای

دمای موردعلاقه این گیاه، دمای بین 15 تا 30 درجه است. دمای بیشتر و کمتر از این باعث آسیب به برگ‌های سانسوریا لوله‌ای می‌شود. دمای پایین و سرما باعث یخ‌زدگی و دمای بالا و گرما باعث سوختگی برگ‌ها و خودِ گیاه می‌شود. پس همیشه دما را برای این گیاه در حالت متعادل نگه دارید. از طرفی حواس‌تان به رطوبت هوا هم باشد. سانسوریا لوله‌ای میانه خوبی با خشکی هوا ندارد.

بیماری‌ها و راه‌های درمانی سانسوریا لوله‌ای

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، نبودن هر یک از شرایط بالا می‌تواند علت زرد شدن سانسوریا لوله‌ای و موجب بیماری و آسیب به آن شود. آبیاری زیاد موجب پوسیدگی و لیچ شدن برگ‌ها شود. نور زیاد نیز می‌تواند برگ‌ها را بسوزاند و آن‌ها را به‌رنگ قهوه‌ای دربیاورد. سرما و گرما هم به ترتیب موجب سرمازدگی و سوختگی شوند. پس در مرحله اول برای جلوگیری از بیمار شدن این سانسوریا باید مراقب شرایط مطلوبش بود. جز این موارد، ممکن است سانسوریا لوله‌ای به بیماری‌هایی نظیر ظاهرشدن لکه‌های سفید و قهوه‌ای روی برگ‌ها و خشکی ساقه و تغییر رنگ برگ‌ها مبتلا شود.

لکه‌های سفید نشانه حمله شپشک آرد آلود است. شما می‌توانید با کمی پنبه آغشته به الکل رقیق یا آب‌صابون، گیاه‎تان را از شر این شپشک‌ها نجات بدهید. اگر هم این روش باعث نجات سانسوریا لوله‌ای نشد، با مشورت از یک متخصص گل و گیاه از یک آفت‌کش استفاده کنید. لکه‌های قهوه‌ای هم نشانه آبیاری زیاد است. سانسوریا لوله‌ای به‌خاطر گوشتی بودن، می‌تواند آب مورد نیازش را برای مدتی در خودش نگه دارد. آبیاری زیاد، علاوه‌بر پوسیدگی ریشه و لیچ شدن برگ‌ها، در مرحله اول می‌تواند باعث به وجود آمدن لکه‌های قهوه‌ای باشد. پس تا قبل از دیر شدن و درگیر شدن همه گیاه‌تان، آبیاری گیاه را کم کنید. خشکی ساقه نیز نشانه کم‌آبی است. همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، باید در آبیاری و نوردهی به سانسوریا لوله‌ای اعتدال را رعایت کرد.

تکثیر سانسوریا لوله‌‌ای

پیشنهاد ما برای تکثیر سانسوریا لوله‌ای قلمه زدن است. برای قلمه زدن ابتدا برگ‌های جوان و قدبلند را انتخاب کنید. هر برگ را به بخش‌های 8 سانتی مساوی تقسیم کنید، بعد آن را با یک جسم تیز مثل تیغ یا کاتِر بِبُرید. قسمت‎های جداشده را از محل بریدن در خاک گلدانی که از قبل آماده کرده‌اید، بکارید.

پیشنهاد ما این است که برای تسریع فرآیند ریشه‌دار شدن گلدان آن را در محیطی قرار دهید که رطوبت و دمای مناسبی دارد. با این کار، پس از گذشت سه هفته هر بخش قلمه شما صاحب ریشه می‌شود و در هفته بعد، کاملا جوانه می‌زد. پیشنهاد ما این است که قلمه زدن را در فصل بهار انجام دهید.

سخن پایانی

سانسوریا لوله‌ای یکی از گیاهان مقاوم و ماندگاری است که با ظاهر جذاب و منحصربه‌فردش می‌تواند حال‌وهوای خانه یا محیط نگهداری‌اش را عوض کند. اگر شما در میان خرید گیاهان آپارتمانی این گیاه را انتخاب کرده‌اید و هم تجربه نگهداری از سانسوریا لوله‌ای رنگی یا نیزه‌ای را دارید، در بخش نظرات، درباره آن برایمان بنویسید. اگر هم اقدام به تکثیر سانسوریا کرده‌اید، از روش‌های تکثیر آن برای ما بگویید.